Steeds vaker houden we rekening met klimaatimpact bij het plannen van teamuitjes en vakantiebestemmingen. De meest duurzame vakantie breng je door in de achtertuin maar soms zijn we toe aan een heel andere omgeving om de stress van alledag echt los te laten.
Je wil heerlijk ontspannen, even helemaal weg uit de dagelijkse routine in goed gezelschap, maar wel op een duurzame manier. Kan dat?
Gelukkig wel. Voor wie er tussenuit wil met respect voor de omgeving is Schiermonnikoog een ideale vakantiebestemming. We leggen je graag uit waarom dat zo is en wat de mogelijkheden zijn.
De Wadden
Het Waddengebied strekt zich uit langs de Nederlandse, Duitse en Deense kust. Kenmerkend voor het gebied zijn de ondiepe Waddenzee, die bij eb grotendeels droog valt en de vijftig eilanden die als een lange ketting het gebied begrenzen.
In 2009 is het waddengebied uitgeroepen tot Unesco Werelderfgoed om haar unieke natuurwaarde. Het ecosysteem van de wadden is een grote bron van leven en ook van levensbelang voor vele trekvogels, vissen en schelpdieren.
Schiermonnikoog is het vijfde bewoonde waddeneiland te beginnen in het zuiden. Het is het meest noordelijke waddeneiland van Nederland en ligt in de provincie Friesland. Bij helder weer is vanop het Noordzeestrand van Schiermonnikoog in oostelijke richting het eerstvolgende – Duitse – waddeneiland Borkum te zien. In het westen is dan ook Ameland te zien en in het zuiden de Friese en Groninger kust.
Schiermonnikoog ligt op een steenworp van België en Nederland en is toch een compleet andere omgeving. De uitgestrekte vergezichten zijn ongekend voor de meeste vastelanders en een ideale basis om helemaal tot rust te komen.
Vervoer naar en op Schiermonnikoog
Per trein en bus naar Lauwersoog
Het is makkelijk om met het openbaar vervoer naar de haven van Lauwersoog te gaan, waar de veerboot naar Schiermonnikoog vertrekt. Vanaf de treinstations Groningen, Leeuwarden en Veenwouden zijn er regelmatige busverbindingen naar Lauwersoog. Neem een boek mee en begin alvast met ontspannen op de trein, bus en boot.
De veerboot
Omdat Schiermonnikoog een eiland is kom je er met de boot. De enige publieke bootverbinding naar Schiermonnikoog vertrekt uit de haven van Lauwersoog (provincie Groningen). Er is een veerboot en een snellere boot die beiden helaas nog op fossiele brandstoffen varen. De rederij Wagenborg Passagiersdiensten biedt wel een mogelijkheid tot compenseren van CO2.
Op de veerboot is catering aanwezig. Relax en geniet van een heerlijke kop koffie terwijl je over de Waddenzee vaart.
Elektrische bussen
Eenmaal aangekomen op de steiger van Schiermonnikoog staan elektrische lijnbussen klaar die je naar het dorp brengen. De hele busdienst op Schiermonnikoog rijdt sinds 2013 al elektrisch. Betalen kan met de OV-chipkaart, met pin (bankkaart) of met een online gekochte e-ticket.
Fietsen
De fiets is hét vervoermiddel bij uitstek om het mooiste in de natuur van Schiermonnikoog te ontdekken. Zeker als je meerdere dagen op het eiland blijft en/of zoveel mogelijk wil zien is een fiets onmisbaar. Je kan dan snel even boodschappen doen, bij het strand kijken en een rondje over de kwelder fietsen.
‘s Zomers kan je bij aankomst van de veerboot meteen een fiets huren op de steiger. Een andere mogelijkheid is om de bus te nemen naar het dorp en daar bij een van de fietsenverhuurders een fiets te halen. Er zijn twee fietsenverhuurders. Op voorhand reserveren is altijd mogelijk en zeker in het hoogseizoen aan te raden.
Beide verhuurders hebben meerdere ophaallocaties.
Autoluw eiland
Op Schiermonnikoog geldt een rijverbod voor gemotoriseerd verkeer. Ontheffingen van dit verbod worden door de gemeente slechts onder voorwaarden verleend. Dit betekent dat er wel auto’s rijden (van inwoners, bedrijven, taxi’s etc.) maar dat er relatief weinig autoverkeer is.
Duurzame activiteiten op Schiermonnikoog
Wandelen in de natuur van het Nationaal Park
Het Nationaal Park Schiermonnikoog is opgericht in 1989 en was een van de eerste Nationale Parken van Nederland. Het park neemt het grootste deel van het eiland in, een gebied van meer dan 5.000 hectares. Terwijl fietsen prachtig is om de omvang van het eiland te leren kennen is wandelen door dit unieke stukje natuur eveneens warm aanbevolen. Het eiland kent veel variatie in het landschap. Buiten het gezellige dorp zijn er een relatief kleine polder met zeven boerderijen, het kilometerslange strand, jonge stuivende duinen, oudere duinen met meer begroeiing, de dennenbossen, het wad en de kwelder.
Erop uit met een privé-gids
De mooiste ervaring krijg je onder begeleiding van een eilandgids. Folkert Abma woont al z’n hele leven op Schiermonnikoog en kent de natuur van het eiland op z’n duimpje. Hij is te boeken als gids voor jezelf, alleen of met partner, of voor groepen zoals families, vriendenkringen, collega’s, bedrijfsuitjes en teambuilding. Folkert wijst graag op bijzondere dingen in de natuur en vertelt vol passie overhaar grootsheid en haar kwetsbaarheden.Zijn bedoeling is om anderen het buiten-zijn te laten beleven en te enthousiasmeren.
Vogels kijken op de Wadden
De Wadden zijn een belangrijk gebied voor vogels tijdens de vogeltrek. Omdat het zo’n uitgestrekt gebied is met ondiepe wateren is het een voedselrijke plek voor honderden soorten vogels. Zee- en watervogels, steltlopers, meeuwen en ganzen eten er de buik vol voordat ze weer op trek gaan en anderen zoeken er net een plekje om te broeden.
De bodem van het wad zit vol leven. Dat zou je niet zeggen als je de grote modderige vlakte ziet. Diatomeeën en plankton vormen de basis van de voedselketen op het wad. Zij worden gegeten door wadslakjes, alikruiken, en grotere schelpdieren als kokkels en mosselen. Samen met de wadpieren en zeeduizendpoten vormen ze een smakelijk zeebanket en dat in een hoeveelheid om duizenden vogels per dag van de nodige energie te voorzien.
De vogelkijkhut en het kijkscherm bij de Westerplas zijn prima plekken om de watervogels op de Westerplas te observeren. Pijlstaart, rotgans, grauwe gans, brandgans, smient, wintertaling, slobeend en aalscholver maar ook spreeuw, lepelaar en kleine zilverreiger zijn er vaak geziene gasten. Veel soorten gaan bij laag water op het wad foerageren en komen bij hoogwater op de Westerplas zoet water drinken en rusten.
Bescherming tijdens het broedseizoen
Op Schiermonnikoog maken jonge vogels dankzij de afwezigheid van predatoren als vos en marterachtigen een relatief goede kans om te overleven. Ratten, verwilderde katten, roofvogels, meeuwen, kraaien en reigers vormen wel een bedreiging. Mensen en honden kunnen de overlevingskans van jonge vogels ook verkleinen. Hun aanwezigheid jaagt oudervogels van de nesten. Eieren en jongen blijven daardoor een poosje onbeschermd en onverwarmd achter, een situatie die niet te lang of te vaak mag gebeuren.
Om deze legsels te beschermen geldt in delen van het eiland een toegangsverbod van 15 april tot 15 juli, ieder jaar. In sommige gebieden, zoals tussen de Prins Bernhardweg en de Kobbeduinen is het dan enkel toegestaan om over paden met witte palen te wandelen. Oostwaarts van de Kobbeduinen en op het begroeide deel van het strand is wandelen dan helemaal verboden. Per gebied staat aangegeven wat mag en niet mag op kleine blauwe informatieborden. Op die manier krijgen vogels er de kans om in alle rust voor nageslacht zorgen. Op de kwelder zijn dat grondbroeders als meeuwen, leeuwerik, wulp, bruine kiekendief, lepelaar en eidereend. Tussen het kweldergras en de geurende zeealsem brengen ze er hun jongen groot.
Buiten het broedseizoen is de kwelder wel toegankelijk. Het is er dan ook prachtig, met ongerepte vergezichten en 360 graden horizon. Je kan er een kiekendief, buizerd, slechtvalk of velduil tegenkomen.
Wilde planten leren kennen
Schiermonnikoog heeft een grote variatie aan wilde planten dankzij het afwisselende landschap en de verschillende grondsoorten (klei, zand, zuur en kalkrijk). Sommige planten zijn kenmerkend voor zure grond, zoals zonnedauw en veenpluis. Op kalkrijke grond groeien verschillende soorten orchideeën zoals de vleeskleurige orchis, de riet- en mei-orchis. In het voorjaar zijn duinviooltjes de eerste bloemen die de zandduinen opfleuren. Parnassia’s kun je vinden langs het groene strand en de binnenkwelders. Op de oude kwelders komt Engels gras voor, wat hele vlakten roze kan kleuren.
In het late voorjaar bloeit een grote verscheidenheid aan planten in de duinvalleien. Eilander natuurgids Folkert Abma neemt in die periode regelmatig groepen mee naar de mooiste plekjes voor een excursie planten determineren. Hij toont anderen graag hoe waanzinnig groot de variatie aan planten op het eiland is. Aan de hand van flora’s en loepjes leer je de planten-kenmerken goed bekijken. Verschillende plantenfamilies komen aan bod en vervolgens gaat hij samen met de deelnemers aan de slag om de planten van één vierkante meter te determineren. Het is een erg onspannende activiteit die je dichter bij de natuur brengt, waarbij je focust op planten en alle zorgen ver achter je laat.
Liever een privé excursie planten determineren?
Neem contact op met ons.
Natuurfotografie
Schiermonnikoog is een paradijs voor wie graag foto’s maakt in de natuur. Omringd door water en zand met verschillende soorten planten en dieren is het nooit ver zoeken naar een geschikt onderwerp. Hou je van fotograferen in de natuur? Ben je benieuwd naar de mooiste plekjes op Schiermonnikoog? Wil je planten en dieren ontdekken die voor de onoplettende wandelaar verborgen blijven? Op het goede moment op de juiste plaats zijn is de formule voor succes.
Eilander Folkert Abma struint hier zijn hele leven door de natuur en kent het gebied als z’n broekzak. Gepassioneerd toont hij je de mooiste plekjes van het eiland, bijzondere fenomenen van dit moment en hij helpt je graag om een verhaal te vertellen met je foto’s. Ook als je meer wilt weten over het instellen van diafragma, sluitertijd, iso-waarde of compositie heeft hij tips voor je.Breng je favoriete camera mee, van smartphone tot spiegelreflex. Folkert staat open voor ieders wensen en streeft naar een persoonlijke benadering.
Liever een privé workshop natuurfotografie?
Neem contact op met ons.
Strandjutten
Een lange wandeling over het strand langs de vloedlijn kan heerlijk ontspannend zijn. Het ruisen van de golven maakt je hoofd leeg. Je voelt de zon op je huid en proeft het zout op je lippen. De zee slaapt nooit. Iedere dag rollen schelpen het strand op. Soms zitten er heel bijzondere schelpen bij, of barnsteen, soms een oude fles die jaren door de zee gezworven heeft of misschien wel een zeepaardje! Eenmaal je die prachtige noodkromp, wulk of dat oude fossiele bot of een haaienei gevonden hebt ben je verkocht. Je wil meer. Jutterskoorts heet dat. Wie het ervaren heeft begrijpt het.
Kornet-vissen
Naast jutspul zijn er in de branding ook een heleboel levende organismen te vinden. Garnalen, heremietkreeftjes, krabben, vissen, zeesterren en zeedruifjeszwemmen er rond op zoek naar voedsel en zij zijn op hun beurt weer een lekkernij voor watervogels als meeuwen en drieteenstrandlopertjes. Het is erg interessant om te ontdekken welk leven er allemaal te vinden is in de eerste centimeters water van de zee. Folkert raakt er niet over uitgepraat. Hou onze natuurtochten-pagina in de gaten voor de eerstvolgende excursie, of neem contact op voor een privé-belevenis.
Zelf op pad
Ook als je liever zelf op pad gaat raak je op Schiermonnikoog niet uitgekeken. Ieder seizoen is er verschillend maar ook van dag tot dag kan de omgeving er heel anders uitzien.
Op het strand trekt de zee zich twee keer per dag terug. Duinen worden afgeslagen bij hevig stormweer en groeien weer aan door stuivend zand. Strandlopertjes lopen te foerageren langs de vloedlijn en hier en daar kan een nieuwsgierige zeehond opduiken.
Zeilen
Zeilen op de wind, een met het water en de elementen. Voor velen is het een droomvakantie. Op de Waddenzee is het prachtig zeilen maar de diepgang voor schepen is er beperkt. Kom je met je eigen schip? Bereid je dan goed voor om te varen op de Wadden. Er zijn ook georganiseerde vaartochten op grotere platbodem-schepen met schipper. Deze schepen vertrekken meestal uit Lauwersoog of Harlingen.
Schiermonnikoog heeft een kleine buitendijkse jachthaven die van 1 april tot 1 november voorzieningen als water, elektra en comfortabel sanitair biedt. De openingstijden van de jachthaven zijn beperkt.
Overnachten op Schiermonnikoog
Schiermonnikoog telt zeven hotels en een pension. Daarnaast zijn er voor Schiermonnikoog nog de typische kamers bij particulieren, vakantiewoningen en kampeergelegenheden.
Logeren bij particulieren
Veel particulieren op Schiermonnikoog verhuren een kamer of bijgebouw aan badgasten. Je logeert dan bij mensen thuis. Je krijgt een inkijkje in het authentieke eilandleven doordat je je midden in een woonwijk bevindt en misschien een praatje maakt met de eigenaar of de buren.
Het comfort en de prijs van deze logies kan variëren. Sommigen hebben een eigen ingang en/of badkamer maar bij anderen deel je die met de eigenaar. Soms is er een voorziening om te koken, soms alleen een koelkast, magnetron en/of mogelijkheid tot koffie zetten, soms is het echt alleen een slaapkamer, al dan niet met tv. Veel eigenaars hebben een eigen website en verhuren hun plekje ook via VVV Schiermonnikoog.
Zomerhuisjes en vakantiewoningen
Tot deze categorie verblijfsadressen behoren gewoonlijk de zelfstandige plekjes, waar je een aparte woonunit ter beschikking hebt, soms met een tuin. Soms staan ze midden in het dorp, soms in een vakantiepark en soms heel idyllisch in de duinen. Deze woningen zijn er in alle maten, van klein tot groot, van twee- tot veel-meer-persoons. De huurprijzen zijn naar verhouding. Er is een groot aanbod in deze categorie te vinden bij VVV Schiermonnikoog. In de Vakantiehuisjes Waddenrust hangt een actuele Schiermonnikoger almanak waarop je in een oogopslag kan zien hoe laat het hoog- en laag-water wordt en om hoe laat de zon opkomt en ondergaat.
Kamperen
Op Schiermonnikoog zijn er een camping en meerdere kampeerboerderijen. Camping Seedune ligt dicht bij het dorp en op twintig minuten loopafstand van het strand. Reserveren is altijd een goed idee en nodig in het hoogseizoen. Je kan er een ingerichte tent huren, je eigen tent meebrengen of je vouwwagen. Vouwwagens kunnen op de veerboot mee zonder trekkend voertuig. Op het eiland kunnen taxi’s de vouwwagen van de haven naar de camping brengen.
Enkele kampeerboerderijen hebben een mini-camping voor tenten en vouwwagens, andere boerderijen bieden ingerichte safaritenten aan en/of accomodatie voor grote groepen. De boerderijen op Schiermonnikoog zetten zich in om op een duurzame manier in hun energiebehoefte te voorzien, de stikstofuitstoot te beperken en de weidevogels te beschermen.
Conclusie
Voor wie op zoek is naar een vakantie lekker ver van de alledaagse sleur en tegelijk de klimaatimpact wil minimaliseren is Schiermonnikoog een ideale vakantiebestemming. Je kan er relaxen in het ritme van de getijden, dicht bij de natuur, terwijl je bijdraagt aan de duurzaamheid van deze wondermooie omgeving.
